Het profiel D&P
- kerndeel
- profieldeel
- keuzevakken
Kerndeel
- Algemene kennis en vaardigheden
- Professionele kennis en vaardigheden
- LOB
Profieldeel
- Organiseren van een activiteit (gl/tl)
- Presenteren, promoten, verkopen
- Een product maken en verbeteren
- Multimediale producten maken (gl/tl)
Op Examenblad.nl bij septembermededelingen lees je belangrijke informatie (zoals de vakspecifieke informatie per versie en per onderdeel) over het cspe van het profielvak Dienstverlening en Producten terug.
Keuzevakken
Leerlingen hebben de mogelijkheid te kiezen uit het totale aanbod aan beroepsgerichte keuzevakken dat in het vmbo beschikbaar is. Kijk voor meer informatie op de website van Stichting Platforms vmbo.
Profielgebonden avo-keuzevakken
Leerlingen hebben de mogelijkheid twee vakken te kiezen uit:
- wiskunde
- biologie
- economie
- nask1
Er zijn scholen die ontheffing van het ministerie van OCW hebben gekregen om andere vakken toe te voegen aan dit rijtje zoals Duits en Maatschappijkunde. Stuur een mail naar info@platformdenp.nl voor meer informatie.
Het praktijkgerichte programma Dienstverlening & Producten (gl/tl)
Het is een vak waarin leerlingen praktische kennis en ervaring opdoen in verschillende onderdelen van de arbeidsmarkt of de samenleving. Leerlingen voeren praktische, levensechte opdrachten uit bij of voor opdrachtgevers (bedrijven en instellingen) binnen en buiten school. Hierdoor ervaren leerlingen hoe het eraan toe gaat in de praktijk.
Het praktijkgerichte examenprogramma D&P is opgedeeld in drie domeinen.
A. praktijkgerichte opdrachten
B. programmaoverstijgende vaardigheden
C. programmaspecifieke vaardigheden
Kijk op www.praktijkgerichteprogrammas.nl voor meer informatie.
Examenprogramma profielvak D&P 2024
Veel gestelde vragen over het cspe
CSPE
Mag je Adobe Muse gebruiken?
Adobe is gestopt met de ondersteuning van Adobe Muse. Dit betekent niet dat je Adobe Muse niet meer kunt gebruiken. Echter, doordat de ondersteuning wegvalt heb je ook geen terugvaloptie meer – bijvoorbeeld als er wat gebeurt tijdens het examen. Daarom is het toch verstandig om over te schakelen naar een andere softwareprogramma, eventueel van Adobe.
Van de examensecretaris moet ik het PTA voor het profiel Dienstverlening en Producten op 1 juli inleveren, maar de syllabus voor het komend examenjaar is nog niet bekend. Hoe moet dat nou?
Het is goed om te beschrijven hoe het proces verloopt buiten en binnen de school.
Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) is verantwoordelijk voor de publicatie van de syllabus. In de maanden januari/februari wordt de conceptsyllabus gepubliceerd met daarin verwerkt de resultaten van de evaluatie en de veldraadpleging. Het is gebruikelijk dat het Bestuur van het CvTE zich in de eerste helft van juli uitspreekt over de conceptsyllabus en die ter goedkeuring voorlegt aan de minister. De publicatie van de vastgestelde syllabi volgt dan in de tweede helft van juli.
Ieder jaar moet het PTA vóór 1 oktober zijn vastgesteld door het bevoegd gezag van de school en aan de Onderwijsinspectie zijn gezonden. Tevens dient er ook een exemplaar uitgereikt te worden aan de leerlingen die dat jaar examen afleggen.
De medezeggenschapsraad van de school heeft een instemmingbevoegdheid over de vaststelling of wijziging van het PTA. Daarom wordt op schoolniveau gesteld dat het PTA op 1 juli ingeleverd dient te worden bij de examensecretaris.
Van de ontbrekende synchronisatie tussen de vaststellingslijn (CvTE) en de uitwerkingslijn (schoolorganisatie) van de syllabus en het PTA is het logische gevolg dat de docenten zich bij het uitwerken van het PTA richten op de conceptsyllabus. Het is in dezen aanbevelenswaardig dat het door de docenten ingeleverde PTA ook de conceptstatus aangemeten krijgt. Nadat de definitieve syllabus is gepubliceerd moet er een vergelijking plaatsvinden tussen de definitieve versie van de syllabus en de conceptversie van het PTA. Na deze vergelijking kan de definitieve status toegekend worden aan het PTA.
Telt het praktijkgerichte vak van D&P mee in de slaag-zakregeling?
Het praktijkgerichte vak telt mee in de slaag-zakregeling. Het is één van de vakken die meetelt voor het diploma. Het schoolexamenresultaat is opgebouwd uit de verschillende beoordelingen binnen het praktijkgerichte vak. Het schoolexamenresultaat is daarmee ook het eindcijfer en telt mee voor de vaststelling van de uitslag.
Het cijfer telt niet mee in de zogenaamde 5,5-regeling. Die regel bepaalt dat de leerling voor alle vakken waarin centrale examens wordt gedaan een 5,5 of hoger moet hebben gehaald. Het praktijkgerichte vak wordt echter met een schoolexamen afgesloten, waardoor deze regel niet geldt.
Is het toegestaan voor een docent D&P om, nadat het examen is ingezien, de leerlingen te vertellen welke hoofdstukken ze moeten leren? Met andere woorden, mogen mijn collega's vertellen dat de leerlingen bepaalde hoofdstukken niet hoeven te leren (met de
Het is toegestaan om de examinator 10 werkdagen van tevoren het praktische deel van onderdelen A t/m D in te laten zien. Ook kan de examinator de opdrachten zelf maken; dit wordt zelfs aangeraden door het CvTE. Dit geldt ook voor de opdrachten in Facet. Ook hier geldt een termijn van 10 werkdagen; je kan dan een afname laten inplannen als test-kandidaat en zo de opdrachten van Facet doorlopen.
Uitdrukkelijk staat daarbij dat het niet is toegestaan om informatie uit het cspe 2025 te delen met de leerling. Dat betekent dat het niet de bedoeling is dat je vertelt wat ze wel moeten weten en wat niet.
Natuurlijk heeft een docent wel de gelegenheid om met de kennis van het cspe een aantal onderdelen te oefenen en andere over te slaan maar dat is echt iets anders dan expliciet te vermelden wat wel en wat niet geleerd moet worden. Zie onderstaande link voor meer informatie.
https://www.examenblad.nl/2025/onderwerpen/centraal-schriftelijk-praktisch-examen-cspe
Is het toegestaan om een softwareapplicatie tijdens het cspe online te gebruiken voor bijvoorbeeld het maken van website?
Het College voor Toetsen en Examens heeft een richtlijn geschreven. In de vakspecifieke informatie staat het gebruik van onlineapplicaties tijdens het cspe beschreven. Vanaf het examenjaar 2020 is het onder voorwaarden toegestaan om onlineapplicaties bij de afname van de cspe’s te gebruiken. In het document Voorwaarden gebruik onlineapplicaties bij cspe’s wordt aangegeven aan welke voorwaarden de school moet voldoen.
Mag je het cspe afnemen in leerjaar 3?
Ja, je hebt als school de mogelijkheid om het profielvak af te sluiten met een cspe in leerjaar 3 en dan in leerjaar 4 de leerlingen de mogelijkheid bieden om zich te concentreren op de keuzevakken. Dit geef je aan in het PTA van het profielvak.
Als het cspe voor het beroepsgericht programma in het derde leerjaar wordt afgenomen blijft het behaalde cijfer voor dit cspe níet staan als de leerling als examenkandidaat in het vierde leerjaar zakt voor het examen. Dit betekent dat een gezakte kandidaat die klas 4 overnieuw doet het cspe van het beroepsgerichte programma wederom moet afleggen. De behaalde cijfers voor het schoolexamen van het beroepsgerichte programma en de behaalde schoolexamencijfers voor de beroepsgerichte keuzevakken mogen wel blijven staan mits dat bij het beleid van de school hoort en in het PTA staat beschreven.
Welke pakketten kan je gebruiken voor het onderdeel ‘website maken’.
Er zijn verschillende on-en offline pakketten die je gebruiken mat. Voor het gebruik van online pakketten, heeft CvTE voorwaarden opgesteld die je hier leest. In 2022 heeft Platform D&P een onderzoek uitgevoerd naar de softwarepakketten ‘website maken’ die door scholen werden ingezet. Een overzicht van deze pakketten vind je hier. In het cspe van 2025 was er een opgave Website maken. De informatie van CvTE én de relatieve onbekendheid van scholen met dit onderdeel tijdens een examen, zorgden voor veel vragen. Platform D&P heeft toen met Bart Valkenier een webinar over WordPress opgezet. Meer informatie over de inhoud van de applicatie én het webinar vind je via deze link. Wil je meer informatie over dit pakket, neem dan contact op met Bart Valkenier via info@maakietsmedia.nl
Hoe kan de zogenaamde duimregeling voor de GL worden toegepast?
De duimregeling is officieel geregeld in de wet (WVO-artikel 52 lid 8 wetten.nl - Regeling - Eindexamenbesluit VO - BWBR0004593 (overheid.nl)). Dit is best specifiek omschreven voor de leerling die met goed gevolg het gemengde leerweg examen heeft afgelegd. Is dit met één extra algemeen vak gedaan én wordt er voldaan aan de uitslagbepaling van de theoretische leerweg (artikel 49), dan mag een tl-diploma worden uitgereikt, mits de school en tl- licentie heeft.
Als toevoeging is het van belang dat de leerling hier wel eerst voor de gemengde leerweg moet zijn geslaagd. Als aan deze voorwaarde is voldaan, kan er dus een tl-diploma worden uitgereikt. Dat betekent dus dat deze leerling eerst als examenkandidaat voor de gemengde leerweg is opgegaan.
Als een gl-leerling met extra avo-vak níet lijkt te gaan slagen voor het examen voor het beroepsgerichte vak en daarom het tl-examen wil afleggen, kan dit alleen als dit minimaal 10 dagen voor de start van het centraal examen wordt doorgeven. Als na het examen blijkt dat een gl’er niet geslaagd door zijn beroepsgerichte vak, is de kandidaat dus (voorlopig) afgewezen voor diplomering gl. Belangrijk is te weten dat hij of zij de leerling[AV1] dan niet in aanmerking voor ‘geslaagd’ komt door het beroepsgerichte vak te schrappen en daarvoor in de plaats een tl-diploma te verlenen.
Een tl-leerling die een extra beroepsgericht vak volgt, kan ervoor kiezen om de duimregeling toe te passen op dit extra vak. Men behaalt dan het tl-diploma. Er kan ook voor gekozen worden om dit extra vak op de eindcijferlijst te laten staan (logischerwijs kiest met daarvoor bij een goed resultaat).
De FAQ pagina van SPV (www.platformsvmbo.nl) heeft e.e.a. helder verwoord. Hieronder staat de link.
Wat moet en wat mag in de diplomering van de vmbo-leerwegen gl en tl? - Stichting Platforms vmbo